طبق آیین نامه ۲۸۰۰:
اثر پی دلتا ، لنگر ایجاد شده‌ای است که به دلیل جابه‌جایی طبقات در اثر نیروی جانبی به سازه وارد میشود.
اثر پی دلتا در هر طبقه به دلیل برون محوری بارهای ثقلی طبقات بالای طبقه مورد نظر ،ایجاد میگردد. در صورتی که تغییر مکان جانبی طبقه مورد نظر بر اثر نیروهای جانبی زلزله،برابر با ∆ باشد ،به لنگر ایجاد شده در هر طبقه، لنگری که مقدار آن برابر با حاصلضرب p و ∆ است اضافه میگردد. اگر یک نیرویی خارج از خط اثر خود جابجا شود، لنگر ایجاد میکند. حال در زمان وارد شدن نیروی جانبی به ساختمان،طبقه مورد نظر جابجایی (∆) خواهد داشت. که این جابجایی دلیل اصلی ایجاد اثرهای پی دلتا است. با وجود اینکه این جابجایی معمولا تنها در حد چند سانتی متر است اما به دلیل زیاد بودن نیروی ثقلی وارد بر ستون، زمانی که در آن ضرب شود ،لنگر قابل ملاحظه ای را ایجاد میکند. این لنگر را لنگر ثانویه میگویند (به دلیل اینکه این لنگر تنها پس از جابجایی نسبت به حالت اولیه بوجود می آید).
تغییر شکل های جانبی بر اثر وارد شدن نیروهای جانبی
با توجه به اینکه در تمامی سازه ها بر اثر نیروی جانبی تغییر مکان خواهیم داشت، برای همه سازه ها باید اثر پی دلتا بررسی شود.
هر چه سازه ما جابجایی بیشتری داشته باشد مسلما اثر پی دلتا تاثیر بیشتری خواهد داشت (زیرا لنگر ثانویه به دو متغیر جابجایی و نیروی محوری وابسته است. حال هر کدام از این دو متغیر بیشتر شوند طبعا مقدار لنگر ثانویه بزرگتر خواهد شد.)
اثر پی دلتا
اثر p delta
برنامه با بدست آوردن جابجایی نسبی طبقات،لنگر حاصل از بارهای ثقلی که در اثر تغییر مکان نسبی جانبی بوجود می آید تعیین میکند.که این لنگر باعث تشدید جابجایی های جانبی و دیگر پاسخ های سازه میشود.که در این حالت طبق توصیه ۲۸۰۰ میبایست شاخص پایداری محاسبه شود که از مقدار حداکثر آن ۱٫۲۵/R کمتر شود .چنانچه در یک سازه ،این مقدار شاخص پایداری بیشتر شود میبایست در طراحی آن تجدید نظر شود.همچنین اگرشاخص پایداری سازه از ۰٫۱ کمتر باشد میتوان از اثرات پی دلتا صرف نظر کرد. متاسفانه در صورت استفاده از روش مبتنی بر جرم امکان بزرگنمایی ۰٫۷R در جابجایی ها بصورت مستقیم وجود ندارد و می بایست از روشی غیر مستقیم و کمی سخت این تغییرات اعمال شود.
توصیه آیین نامه(ACI) استفاده از روش دوم می باشد.
در این روش ماتریس سختی موسوم به ماتریس سختی هندسی در اثر فشار موجود در ستون ها مبتنی بر یک روند تکراری سعی و خطا کاهش یافته و لنگر حاصل از بار جانبی Ms بدست می آید.توصیه میشود در قاب خمشی و حتی با وجود دیوار برشی از این روش استفاده شود.
دال ماندگار طراح، مجری و بزرگترین تولید کننده یوبوت