در این مقاله می خواهیم مطالبی را در مورد اثر پی دلتا و نحوه اعمال آن مطابق با پیوست سوم استاندارد ۲۸۰۰ ویرایش 4 ارائه کرده؛ و در انتها نیز نکات مهمی را در مورد ترکیب بار اثر پی دلتا ذکر کنیم. موردی که سوال بسیاری از شما دوستان بود! پس تا انتها همراه ما بمانید!
اجازه دهید از ابتدا شروع کنیم:
بار ثقلی در ساختمانی که تغییر مکان جانبی داده، لنگر اضافه تری را ایجاد می کند. که به این اثر، اثر پی دلتا می گوییم. این لنگر اضافه تر، خود به مانند برش اضافه تری در طبقه بوده که این برش اضافه موجب ایجاد تغییر مکان بیشتری در سازه می شود. مجددا این تغییر مکان اضافه شده موجب افزایش لنگر و در نتیجه افزایش تغییر مکان خواهد شد. این روال به همین صورت ادامه داشته و در هرمرحله تغییر مکان اضافه می شود.
در واقع اثر پی دلتا یک اثر تخریبی پیش رونده است. استاندارد ۲۸۰۰ نیز به تبع آیین نامه های بین المللی برای درنظر گرفتن اثر پی دلتا ، تغییر مکان نهایی سازه را ضریبی از تغییر مکان ابتدایی در نظر گرفته اند. که این ضریب افزایشی تابعی از شاخص پایداری طبقه (θ) می باشد. که قبلا در مورد آن بحث کرده ایم.
روند اثبات رابطه را در ویدئو آموزشی ” اعمال پی دلتا مطابق پیوست سوم استاندارد2800 ” کامل توضیح داده ایم.
اثر پی دلتا
بنابراین برای محاسبه تغییر مکان جانبی طبقه ابتدا بایستی شاخص پایداری طبقه (θ) را محاسبه کنیم. در ویدئو آموزشی ” اعمال پی دلتا مطابق پیوست سوم استاندارد2800 “ ثابت خواهیم کرد که شاخص پایداری طبقه برابر است با: θ = PΔ/VH
پس تا اینجا توانستیم تغییر مکان جانبی طبقه را با در نظر گرفتن اثر پی دلتا محاسبه کنیم. در انتها نیز برای درنظر گرفتن اثرات غیرخطی، رابطه به دست آمده را در ضریب بزرگنمایی Cd (جدول ۳-۴ استاندارد۲۸۰۰) ضرب می کنیم.
می توان از اثرp-delta صرف نظر کرد. به این معنی که تغییر مکان را افزایش نمی دهیم.
اثر p-delta شدید بوده و باعث ناپایداری می شود.
اثر p-delta بایستی در طراحی مطابق با رابطه ۳-۱۳ استاندارد ۲۸۰۰ منظور شود.
اضافه می کنیم که روش ارائه شده در استاندارد ۲۸۰۰ یک روش تقریبی بوده، اما روشی که نرم افزارهای آنالیز و طراحی مثل sap و etabs از آن استفاده می کنند، یک روش دقیق می باشد. در واقع این نرم افزارها یک ماتریس سختی کاهش یافته تشکیل داده و اثر پی دلتا را در تحلیل منظور می کنند. بنابراین تنها کافی است تیک گزینه آنالیز P-Δ در این برنامه زده شود.
اما سوال مهمی که می خواهیم در قسمت بعدی به طور صریح به آن پاسخ دهیم تعیین ترکیب بار پی دلتا در برنامه etabs می باشد.
برای یک ساختمان بتنی مطابق با ترکیب بارهای حدی نهایی مبحث ششم چه ترکیب باری را به عنوان ترکیب بار پی دلتا در برنامه Etabs وارد کنیم؟؟
در قسمت بعدی به طور کامل به آن خواهیم پرداخت