در ساختمان سازی امروزی کمتر ساختمانی دیده میشود که میلگرد در آن به کار برده نشود. استفاده از میلگرد اقتضاعاتی دارد و کلافهای میلگرد بنا به طراحی که قبلاً صورت گرفته خریداری میشوند. این کلافها پس از خریداری در اندازههای مختلف بریده میشوند و در مکان خود تعبیه میشوند.در بسیاری از موارد دیده میشود که این آرماتورها به اتمام میرسند یا مجبوراً باید از مکان خاصی بریده شده و بعداً ادامه داده شوند. برای اتصال میلگردهای بعدی و ادامه کار، معمولاً از روش همپوشانی میلگردها یا اورلپ استفاده میشود که معایب بسیاری دارد.
هر یک از اتصالات دارای مشخصاتی هستند که ممکن است با مشخصات اتصالات دیگر کاملاً فرق داشته باشند. اجزای اتصال دهنده را میتوان بصورت قطعاتی که موجب متصل شدن یک یا چند جزء یک دستگاه به هم دیگر میشوند و معمولاً به دو گروه تقسیم میشود، قابل انفصال (جداشونده) و غیر قابل انفصال (جدا نشونده) تقسیم کرد.
نوعی از اتصال است که در موقع جدا کردن قطعات از همدیگر، هم قطعات و هم وسیله اتصال دهنده به نوعی حالت اولیه و سالم خود را از دست میدهند مانند جوشکاری و سایر اتصالات حرارتی.
اتصالی است پس از جدا کردن قطعات از همدیگر نه آسیبی به قطعات وارد شده و نه به وسیلهی اتصال دهنده مانند اتصالات پیچی وارد نمیشود. ولی با این تجسم اتصال توسط میخ پرچ نوع مخصوصی است که میتوان آن را اتصال نیمه دائم نامید چون با انجام عمل فنی و پراندن سر میخ پرچ میتوان عمل جداسازی را طوری انجام داد که قطعات سالم بمانند.
در هر حال وسایل اتصال در تمام ماشین آلات و دستگاهها به نحوی مورد استفاده قرار میگیرند و نسبت به نیاز انواع آنها طوری افزایش یافته که شناسایی همه آنها بطور جداگانه مشکل است.
موارد مصرف این نوع فاصله برای شبکههای سنگین فونداسیونهای نواری یا رادیه استفاده میشود.
قطعهای کارآمد برای آب بند نمودن انواع سازههای بتنی نظیر مخازن و استخرها که نیاز به آب بندی دارند. میان بلت پلاستیکی برای عبور بلت در قالب بندی استفاده میشود و دارای ۸ قطعه به شرح زیر است.
کوپلر ها که قطعات اتصال دهنده مکانیکی آرماتورها هستند سالهاست در کشورهای خارجی به جای وصله استفاده میشوند. این قطعات، آرماتورها رادر راستای هم و بدون خروج از مرکزیت به یکدیگر متصل میکنند. بسیار سبکتر از وصلهها هستند. تراکم آرماتورها را کاهش میدهند و بتن ریزی را بسیار آسان میکنند. علاوه براین صرفه اقتصادی دارند و سرعت اجرا را بالا میبرند.
یکی از متداولترین نوع کوپلر، کوپلر استاندارد است. این نوع کوپلرها برای آرماتورهایی با سایز یکسان و در حالتی که یکی از آرماتورها امکان چرخش داشته باشند، مورد استفاده قرار میگیرند. رزوههای داخلی هر دو طرف این نوع کوپلر راستگرد است و باید هر یک از آرماتورها از هر طرف تا نیمه کوپلر، به طور کامل بسته شوند.
این گروه از کوپلرها قابلیت به هم پیوستن دو آرماتور با سایزهای مختلف را دارند در حالتی که کوپلر امکان چرخش داشته باشد. هر دو رزوه این نوع کوپلر راستگرد بوده و نحوه بستن آن همانند کوپلر استاندارد است. در صورت نیاز مصرفکننده این نوع کوپلر با هر سایز مورد نیاز تولید میشود.
کوپلر جوشی روشی مناسب برای اتصال آرماتور به سطح یک بنای فلزی را فراهم میکند. یک طرف این نوع کوپلر دارای رزوههای باریک از یک سو است که از کوپلرهای استاندارد کوچکتر است. انتهای دیگر این کوپلرها مستقیماً به سطح فلزی جوش خوردهاند. این نوع کوپلرها برای سطوح فلزی مناسب هستند.
مهاربندی آرماتورها با بخشی از بتن (اتصال تیر به ستون) به وسیله خم انتهای آرماتور ایجاد میشود. این امر موجب بوجود آمدن مشکلات بسیاری در موقعیت آرماتور و افزایش تراکم میشود. کوپلر انتهایی جایگزین خم انتهای آرماتور شده و متعاقباً موجب کاهش تراکم و آسان سازی موقعیت آرماتور میشود.
تحمل نیرو توسط این نوع کوپلرها بر مبنای تئوری مخروط برش در بتن صورت میگیرد.
کوپلر پیچی روشی مقرون به صرفه برای اتصال دو آرماتور است. در استفاده از این نوع کوپلرها نیازی به ایجاد رزوه در انتهای آرماتور نبوده و همچنین نیاز به چرخاندن آرماتور داخل کوپلر نیز نیست.
انتهای آرماتور در داخل کوپلر توسط دو حائل دندانه دار احاطه شده و پیچهای تعبیه شده بر روی کوپلر، روی آرماتور محکم میشوند و انتهای مخروطی پیچها روی آرماتور قرار میگیرند.
این نوع از کوپلرها برای حالتی طراحی شدهاند که دو آرماتور قادر به حرکت نبوده و در دو بخش از سازه بتنی مجزا از یکدیگر قرار گرفتهاند.
این کوپلرها از سه بخش قطعه نر، قطعه ماده و مهره قفلکننده تشکیل شدهاند. قطعه نر، دارای یک رزوه داخلی و یک رزوه خاجی موازی است. قطعه ماده نیز داری رزوه داخلی موازی بوده و مهره قفل کننده برای محکم نگهداشتن اتصال بین دو آرماتور هنگامی که درجه انطباق صحیح بدست آمده باشد استفاده میشود.
بدلیل پائین بودن چگالی بتن نسبت به آرماتور استفاده از وصلهی مکانیکی موجب کاهش محسوسی در وزن سازه میشود.
کاهش تراکم آرماتور در مقاطع اتصال
کاهش تراکم آرماتور خود موجب بتن ریزی مطلوب و کاهش تعداد خاموتهای مصرفی میشود.
کاهش سطح مقطع ستون و در نتیجه کاهش بتن مصرفی و وزن آرماتور
بدلیل کاهش تراکم و پائین آمدن میزان فشردگی میتوان سطح مقطع ستون را پائین آورد، بدین وسیله زیر بنا افزایش مییابد. مهمتر از آن کاهش چشمگیر وزن سازه و در نتیجه مقاوم سازی آن را خواهیم داشت.
در امتداد هم قرار گرفتن آرماتورها و پائین آمدن زمان انجام پروژه
در امتداد هم قرار گرفتن کامل آرماتورها
در استفاده از کوپلر بدون هیچ عملیات اضافی و ایجاد فرم (اس) بوسیلهی دستگاه خم کن، آرماتورها کاملاً در امتداد هم قرار گرفته و فاصلهی میلگردها در کنار هم با همدیگر مساوی میشوند.
پائین آمدن زمان انجام پروژه و کاهش سنگینی کار
ایجاد فرم (اس) برای یک اتصال و سپس نصب بوسیله سیم در مقایسه با بستن یک میلگرد رزوه شده ،زمان بیشتری را میبرد. به علاوه در اورلپ میلگرد به دلیل طول بیشتر سنگینتر است به همین دلیل استفاده از کوپلر موجب کاهش بار کاری میشود.
جهانی بودن
جهانی بودن استفاده از کوپلر به جای اورلپ
بسیاری از کشورهای جهان اول استفاده از روش اورلپ را منسوخ میدانند و در بعضی از این کشورها حتی استفاده از اورلپ ممنوع شده است. این بدلیل پائین بودن ضریب اطمینان روش اورلپ در حوادث طبیعی بخصوص زلزله است. در اورلپ آرماتورها به وسیله سیم در کنار هم نگه داشته میشوند و اگر در هنگام لرزش شدید این سیمها دچار پارگی شوند و چند میلگرد در یک ستون خم شود. به دلیل وزن شدید سازه و ایجاد نوعی اهرم در ستون بطبع بقیه میلگردهای ستون خم شده و سازه بلوکه خواهد شد. اما در استفاده از کوپلر جائی برای پارگی وجود ندارد، یعنی دو میلگرد بوسیلهی یک وصله به هم متصلند که این نشان دهندهی ضریب اطمینان بالای کوپلر نسبت به اورلپ است.
صرفه اقتصادی و قابل استفاده برای همهی سایزهای میلگرد
توجیه اقتصادی وصله مکانیکی نسبت به اورلپ
با تمام این مزایا در بسیاری از سازههای بزرگ وصله ی مکانیکی موجب کاهش هزینه میشود.
صرفه جوئی و جلوگیری از قسمتی از واردات میلگرد به کشور
قابل استفاده برای همهی قطرهای میلگرد
استفاده از کوپلر برای همهی سایزهای ۱۶ تا ۵۰ امکان پذیر است.