پیش از طراحی ستونهای یک سازه بایستی به جایگذاری ستونهای آن اقدام کرد. این کار نیز مانند دیگر قسمتهای طراحی سازه، نیازمند رعایت الزامات و معیارهایی است. اگرچه میتوان ستونها را بدون اطلاعات کافی هم در سازه قرار داد، اما به احتمال زیاد اختلالاتی در ساختمان بوجود خواهد آمد که دیگر قابل ترفیع نیستند. بنابرین باید با الزامات ستون گذاری آشنا باشید.
وظیفه ستون، انتقال بارهای ساختمان به پی است. بنابرین انتخاب محل ستونها و فاصله آنها از یکدیگر اهمیت پیدا میکند. محل و فاصله ستونها باید به گونهای باشد که با حداقل تعداد ستون، کل بارهای ساختمان به زمین منتقل شود. اگر فاصله بین ستونها کمتر از حد معمول باشد، کیفیت فضاها از نظر معماری کاهش مییابد و اگر این فاصله بیشتر از حد معمول باشد، مقاطع تیر و ستون افزایش مییابد که این مورد، نه تنها از نظر اقتصادی به صرفه نبوده، بلکه ایجاد آویز در تیرها را نیز به همراه خواهد داشت.
محل ستونها بایستی به نحوی باشد که از زیبایی ساختمان و ارتباط بین آنها نکاهد. برای مثال در نمای ساختمان، ستونها نباید به گونهای قرار داده شوند که با بازشوها تداخل داشته باشند.
بهتر است ستونها حتی الامکان درون دیوارها، جرزها و کمدهای دیواری مخفی شوند و داخل فضاها قرار نگیرند. گرچه در بعضی موارد این مورد اجتناب ناپذیر است.
به هنگام ستون گذاری بایستی عرض مورد نیاز برای راه پله، آسانسور و سایر فضاهای این چنینی را تامین کرد. در بعضی موارد دیده شده ستون گذاری نامناسب، باعث از بین رفتن فضای مفید آسانسور و راه پله شده و مجبور به استفاده از آسانسوری با ظرفیت کمتر میشوید. برای زمینهای بالای ۲۰۰ متر، ابعاد داخل به داخل باکس آسانسور ۱۶۰ در ۲۰۰ سانتیمتر و ابعاد داخل به داخل باکس راه پله ۲۴۰ در ۴۸۰ سانتیمتر است.
محل قرارگیری ستونها در پارکینگ بایستی به گونهای باشد که مانع حرکت ماشینها نباشد و فضای پرت ایجاد نکند. فضای مورد نیاز برای پارک یک ماشین (فاصله بین نازک کاری دو ستون مجاور) : ۵ در ۲/۵ متر و فضای مورد نیاز برای پارک دو ماشین در مجاورت یکدیگر: ۵ در ۴/۵ متر است.
همانطور که میدانید بهتر است قابهای باربر جانبی در هر راستا، نیروی زلزله همان راستا را تحمل کنند. از آنجایی که نیروی زلزله در دو جهت عمود بر هم x و y به سازه وارد میشود، جهت ستون گذاری نیز بایستی به نحوی باشد که قابهای موجود در سازه، عمود بر هم باشند. به عبارتی بایستی به بحث نامنظمی سیستمهای غیر موازی در آیین نامه ۲۸۰۰ توجه نمود.
در قسمتهایی از ساختمان که دارای پیش آمدگی هستند (مثل بالکن)، لازم نیست حتماً چهار طرف آن، ستون تعبیه شود، بلکه میتوان بالکن را به صورت طره مدل کرد. طبق آیین نامه ۲۸۰۰ بایستی از احداث طرههای بزرگتر از ۱٫۵ متر حتی المقدور احراز شود.
در چهار طرف اتاق پله بایستی ستون قرار داده شود. همچنین توصیه میشود در صورت امکان در چهار طرف آسانسور نیز ستون قرار گیرد.
نحوه قرار دادن مناسب ستون در پلان اگر در هر سمت، از یک نوع سیستم باربر جانبی استفاده شده باشد به شرح زیر است.
اگر پلان دارای فرو رفتگی یا شکستگی بود، بایستی در محل تقاطع اضلاع آن از ستون استفاده شود. توجه کنید این پس رفتگی در پلان موجب ایجاد نامنظمی هندسی در پلان سازه نشود.