در مقاله زلزله طرح و زلزله بهره برداری درمورد مفاهیم زلزله بهره برداری و تفاوت های آن با زلزله طرح صحبت کردیم. در این مقاله قصد داریم کنترل زلزله بهره برداری در نرم افزار ایتبس را به شما مخاطبین عزیز سبزسازه آموزش دهیم. ابتدا این کنترل را برای سازه های بتن آرمه انجام داده و سپس به سازه های فولادی خواهیم پرداخت.
از مقاله زلزله طرح و زلزله بهره برداری بخاطر داریم که:
در سازه های بتن آرمه بایست ممان اینرسی مقطع ترک خورده با ضرایبی اصلاح شود.
در زلزله طرح برای تیرها ضریب اصلاح 0.35، برای ستونها 0.7 و برای دیوارهای نسبت به میزان ترک خوردگی 0.35 یا 0.7 می باشد.
اما برای زلزله بهره برداری مقادیر این ممان اینرسی ها را می توان تا 1.5 برابر افزایش داد. بنابراین:
ضرایب ترک خوردگی ستون در زلزله بهره برداری
ضرایب ترک خوردگی تیر در زلزله بهره برداری
همانطور که در مقاله زلزله طرح و زلزله بهره برداری گفته شد، در زلزله بهره برداری نیازی به اعمال اثر پی دلتا نیست. بنابراین این گزینه را در نرم افزار ایتبس از طریق مسیر زیر خاموش می کنیم.
تنظیمات اثر پی دلتا در ایتبس
غیرفعال کردن اثر پی دلتا
بایست شتاب مبنای طرح بر عدد 6 تقسیم شود و ضریب رفتار نیز عدد یک منظور گردد. با انجام این تغییرات، ضریب زلزله جدید را اعمال می کنیم.
ترکیب بارها باید بدون ضریب بار باشند. برای این منظور ترکیب بارها را یک به یک انتخاب و اصلاح می کنیم. برای نمونه داریم:
بایست به جای ضرایب کاهش مقاومت در نرم افزار عدد یک را قرار دهیم.
حال کافیست سازه را آنالیز و طراحی کنیم. در این شرایط مطابق استاندارد 2800، تلاش های ایجاد شده در اعضا نباید از مقاومت اسمی آنها تجاوز نماید.
روند کار تا حد بسیار زیادی مشابه با سازه های بتنی می باشد. می دانیم در سازه های فولادی نیازی به اعمال ضرایب ترک خوردگی نیست. بنابراین یک مرحله کم می شود.
در این شرایط مطابق استاندارد 2800، در طراحی به روش حدی تلاش های ایجاد شده در اعضا نباید از مقاومت اسمی آنها تجاوز نماید.
استاندارد 2800 در خصوص نحوه کنترل تغییر مکان نسبی در زلزله سطح بهره برداری بند زیر را بیان نموده است:
2-11-3 در زلزله سطح بهره برداری “ّتغییر مکان جانبی نسبی بهره برداری” که از تحلیل خطی سازه تحت اثر نیروی زلزله مذکور به دست می آید، نباید از 0.005 ارتفاع آن طبقه بیشتر باشد. این محدودیت را در مواردی که نوع و نحوه به کارگیری مصالح و سیستم اتصال قطعات غیرسازه ای به گونه ای باشد که این قطعات بتوانند در برابر تغییر مکان جانبی بیشتر، بدون خسارات عمده، برجا بمانند میتوان تا 0.008 ارتفاع طبقه افزایش داد.
اولین نکته این است که در محاسبه تغییر مکان جانبی بهره برداری، تحلیل از نوع خطی می باشد. درنتیجه نیازی نداریم که مانند محاسبه تغییرمکان جانبی نسبی طرح از تحلیل غیر خطی یا از ضریب Cd استفاده کنیم. این مسئله یکی از تفاوتهای دیگر زلزله طرح و بهره برداری می باشد. تفاوت دیگر در مقادیر مجازیست که استاندارد 2800 برای این دو تغییر مکان جانبی نسبی در نظر گرفته است.
تغییر مکان جانبی نسبی بهره برداری نباید از 0.005 ارتفاع آن طبقه بیشتر باشد. در حالی که برای تغییر مکان جانبی نسبی طرح، محدودیت به قرار زیر است:
در ساختمان های تا 5 طبقه = 0.025h
در سایر ساختمان ها = 0.02h
در این روابط h ارتفاع طبقه است.
کاملاً واضح است که در زلزله سطح بهره برداری، ضابطه کنترل دریفت بسیار سختگیرانه تر است.(چرا؟؟)
دال ماندگار طراح، مجری و بزرگترین تولید کننده یوبوت