به قابهای ساختمانی که درون آنها با دیوارهای بنایی پر شده باشد، قاب میانپر گفته میشود. مصالح قاب میانپر ممکن است از نوع آجر، بتن، بلوک سفالی، کناف و ….باشند که به آنها میانقاب نیز گفته میشود. تحقیقات نشان میدهد که قابهای میانقاب، باعث افزایش چشمگیر سختی، مقاومت و تغییر در شکلپذیری سازه نسبت به سازه بدون میانقاب میشود. این اثر ممکن است اثر مطلوب و یا نامطلوبی بر رفتار لرزهای سازهها داشته باشد. اثرات میانقاب یکی از مهمترین بندها در محاسبه پریود سازه است که متاسفانه مهندسین در اکثر موارد دچار شبهاتی در این مورد میشوند و اشتباه در محاسبه پریود بشدت در طراحی سازه تاثیر گذار است.
زمانی دیوار به عنوان میانقاب عمل میکند که در تامین سختی و مقاومت جانبی ساختمان مشارکت داشته باشد و دارای تمامی شرایط زیر باشد.
تا حد امکان باید از انقطاع میانقاب در ارتفاع ساختمان اجتناب شود. در صورتی که میانقاب در همه طبقات یک دهانه وجود نداشته باشد با توجه به امکان ایجاد پدیده نرم، باید ظرفیت ستونهای مجاور طبقه بدون میانقاب را کنترل شونده توسط نیرو در نظر گرفت.
تمامی میانقابها باید کفایت لازم را برای تحمل نیروهای زلزله در جهت عمود بر صفحه را داشته باشند.
برای تامین پایداری عرضی دیوار در ساختمان باید لااقل یکی از تمهیدات زیر فراهم شود.
یکی از بهترین راهها برای افزایش مقاومت عرضی دیوار استفاده از لایه شاتکریت ماشینی دارای آرماتور مش بندی است. این روش باعث افزیش نسبت ضخامت به ارتفاع دیوار و نزدیک کردن آنها میشود.
این نبشیها در بالای دیوار به تیر و در هر دو وجه به ستونهای قاب پیرامونی متصل میشوند و میتوانند به صورت سراسری یا منقطع اجرا شوند. این نبشی باید کاملاً به تیر یا ستون متصل شوند ولی تنها در تماس با دیوار باشند به گونهای که امکان حرکت نسبی بین نبشی و دیوار در جهت طولی دیوار میسر باشد.
این ستونکها میتوانند بر روی شیارهایی اجرا و سپس دو آرماتور متصل به یکدیگر در داخل آن قرار داده شوند. سپس شیار با بتن یا گروت پر شود. آرماتور ستونکهای نگهدارنده به تیرهای بالا و پایین دیوار متصل شوند.
راه دیگر تامین اجرای ستونکهای نگهدارنده استفاده از مقاطع I شکل یا ناودانی که پشت به پشت به یکدیگر جوش شده یا مقاطع سرد نورده شده است که در داخل دیوار قرار گرفته و با اتصالی مفصلی به تیرهای بالا و پایین دیوار متصل شدهاند.
یکی از راههای متداول برای تامین پایداری در جهت عمود بر صفحه استفاده از آرمانور است. این آرماتورها در درز ملات دیوار قرار میگیرند و انتهای آنها به ستون متصل میشود. مقدار طول مورد نیاز برای هر آرماتور جهت قرار گیری در داخل درز ملات حداقل برابر یک سوم طول آن دیوار است.
در استفاده از این روش این نحوه اصتال آرماتور به ستون باید کاملاً محاذات درز ملاتها باشد به گونهای که آرماتور بتواند به صورت کاملاً افقی در داخل درز ملات قرار گیرد و وجود آن چیدمان آجرهای دیوار را دچار اخلال و بی نظمی ننماید.
در برخط موارد ابتدا آرماتورها را به ستون دیوار چینی انجام میشود. این امر در مواردی که آرماتور محاذات درز ملات نیست باعث اخلال و بی نظمی در آجر چینی میشود. در آجر چینی به گونهای است که بنا مجبور میشود برای این که آرماتور در داخل درز ملات قرار گیرد یا آجرها را کمی مورب اجرا نماید یا ضخامت درز ملات را افزایش دهد. این کارها باعث کاهش کیفیت دیوار میشود و لذا ممنوع است.
برای اجرای کلاف قائم باید شیارهای قائمی به ابعاد حداقل ۵ سانتیمتر را در دیوار اجرا نمود و یک آرماتور را که در بالا و پایین به تیر متصل میشود را درون آن قرار داد. سپس شیار را با گروت دوغاب سیمان یا انواع ملاتهای منبسط شونده پر کرد.
راه دیگر اجرای کلاف این است که در محل مورد نظر دو ورق به عرض ۱۰ سانتیمتر و ضخامت ۵ میلیمتر در هر یک از دو طرف دیوار اجرا نمود. این ورقها در فواصل ۵۰ سانتیمتری توسط میلگرد به دیوار متصل میشوند. ورقها در بالا و پایین به صورت مفصلی به تیر متصل میشوند.
روشهای اجرایی دیگر در صورتی که بتوانند در عمر ساختمان پایداری دیوار در جهت عمود بر صفحه را تامین نمایند و مودر قبول کارفرما باشد قابل استفاده هستند.
نشان دهنده خرد شدگی میانقاب در حداقل یکی از موقعیتهای بارهای متمرکز گوشهها است. در میانقابهای با مصالح بنایی محاط شده با قاب با اتصالات ضعیف و اعضای قاب (تیر و ستون) قوی روی میدهد.
نشان دهنده لغزش ناشی از برش در راستای افقی و بین اجرای دیوار میانقاب است. در میانقابهای مصالح بنایی با ملات ضعیف و اعضای قاب (تیر و ستون) قوی روی میدهد.
نشان دهنده خردشدگی میانقاب در ناحیه مرکزی دیوار میانقاب است. در میانقابهای لاغر به دلیل ناپایداری در کمانش خارج از صفحه میانقاب روی میدهد.
نشان دهنده ایجاد ترک قطری بین دو گوشه دیوار میانقاب است. در قابهای ضعیف یا قاب با اتصالات ضعیف و اجزای پ کننده (مصالح بنایی) قوی نسبت به میانقاب روی میدهد.
نشان دهنده ایجاد مفصل پلاستیک در ستون یا در اتصالات تیر به ستون است. در قابهای ضعیف یا قاب با اتصالات ضعیف و اجزای پر کننده قوی نسبت به میانقاب روی میدهد.