سیلو انباره ایستادهای است كه از آن برای ذخیره مصالح دانهای استفاده میشود. در صورتی كه ارتفاع سیلو كوچك باشد، اصطلاحاً به آن بونكر گفته میشود. سیلوها میتوانند به شكل تك و یا گروهی ساخته شوند، كه در حالت ساخت گروهی كارآیی آنها به هنگام بهره برداری افزایش مییابد.
قیف کف سیلو به طور مستقل روی پایههایی قرار دارد که این پایهها به جداره سیلو متصل هستند.
کف سیلو متسقل بوده و روی مصالح پر کننده متکی است.
قیف انتهایی توسط مصالح پر کننده ایجاد شده است.
سیلو با شالوده یکپارچه با کف قیفی متکی بر تیر حلقوی که این تیر نیز به نوبه خود متکی بر ستونهای متسقل است.
انواع سیلو با توجه به نوع کاربری به شکلهای زیر ممکن است ساخته شود.
قبل از ارایه طرح معماری و سازهای نهایی میبایست طرح مقدماتی بر اساس شناسایی و بررسی فاكتورهای اصلی زیر ارایه شود.
بارهای وارده بر سیلو كه باید مورد توجه قرار بگیرند شامل موارد زیر هستند.
شامل وزن سازه و تجهیزات ثابت نصب شده در سیلو است، بار مرده سازه باتوجه به وزن مخصوص مصالح به كار رفته تعیین میشود.
شامل بار بهره برداری در فضا و راهروهای ارتباطی و دسترسی بوده كهمقادیر آن برابر با مقادیر توصیه شده در مبحث ششم مقررات ملی است. وزن ماشین آلات با توجه به مشخصات ارائه شده از طرف كارخانه سازنده تعیین میشود كه باید ضریب ضربه مناسب برای آن در نظر گرفته شود.
در طراحی سیلو ،آثار دما در هر یك از حالات زیر باید لحاظ شود.
در سیلوها و بونکرها میلگردهای افقی را نمی توان به صورت دوتایی یا سه تایی دسته کرد.
در صورتی که ضخامت جدار مساوی یا بزرگتر از ۲۵۰ میلیمتر باشد هم میلگردهای افقی و هم میلگردهای قائم باید در دو سفره قرار داده شوند. ضخامت های کوچکتر وقتی که از یک سفره میلگرد استفاده می شود این سفره باید نزدیکتر به سطح خارجی قرار داده شود.
لااقل ۶۰ درصد میلگردهای افقی قطع شده توسط بازشو، باید در بالای بازشو و به همین باید مقدار در پایین بازشو قرار داده شود. حداقل ۵۰ درصد میلکردهای قائم قطع شده توسط بازشو، باید در هر طرف بازشو قرار داده شود. به علاوه در هر طرف بازشو نواری به عرض چهار برابر ضخامت جدار لازم است به صورت یک ستون با طول آزادی به اندازه ارتفاه بازشو کنترل شود. این ستون بار قائم سهم خودش به علاوه نصف بار دیوار را که در بالای بازشو و در ارتفاعی مساوی عرض بازشو به وجود میآید، حمل میکند. به علاوه لازم است در گوشههای باز شو میلگردهای ۴۵ درجه برای جلوگیری از ترکهای قطری تعبیه شود. همچنین در مناطق زلزله خیز به خاطر رعایت مسائل شکل پذیری توصیه میشوذ که میلگردهای قائم و افقی تعبیه شده در لبههای افقی و قائم سوراخ توسط حلقههایی (خاموتهای بسته) با فواصلی نه بیشتر از ۴ برابر قطر میلگردهای تقویتی دورگیری شوند.
مقدار میلگردهای افقی اضافه شده در بالا و پایین بازشو، نباید کمتر از میلگردهای افقی قطع شده در عرضی معادل نصف عرض بازشو باشد (توصیه میشود این مقدار کمتر از نصف کل میلگردهای قطع شده در ارتفاع نباشد) دیوارهای بالا و پایین بازشو باید برای حمل تمام بارهای قائم وارد بر دیوار در بالا و پایین بازشو طراحی شوند.
میلگردهای قائم در لبه های قائم بازشو بر اساس روشی محاسبه میشود که برای بازشوها در ناحیه فشاری ذکر شد.
برای این بازشوها نیز تعبیه میلگردهای ۴۵ درجه در گوشه و دورگیری میلگردهای تقویتی توسط خاموت بسته توصیه میشود.
در غالب موارد به خصوص در نواحی بدون فشار داخلی واقع در پای سیلو لازم میشود بازشوهایی با فواصل کم تعبیه شود. حداقل فاصله بین دو بازشو در واقع عرض باقیمانده در حد فاصل دو بازشو، نباید کمتر از ۳ برابر ضخامت دیوار باشد. این دیوارها همانند ستونهایی در مقابل تمامی نیروهای قائم و زلزله طراحی شده و ضوابط شکل پذیری زیاد در خصوص آنها اعمال میشود.
حداقل فاصله آزاد بین میلگردهای افقی در نواحی بدون وصله ۵۰ میلیمتر است. هنچنین در حالتی که جدار سیلو توسط قالبهای لغزنده اجرا میشود فواصل میلگردها باید به قدر کافی بزرگ باشد تا امکان نصب آنها همراه با صعود قالب باشد.
طول وصله میلگردهای افقی جدار سیلو در ناحیه تحت فشار داخلی در صورتی که اجرا با استفاده از قالبهای لغزنده انجام شود نباید کمتر از مقادیر زیر باشد.
برای سیلوهای غیر دایروی با وصلههای غیر مرحلهای مساوی با طول وصله محاسبه شده است.
برای سیلوهای دایروی با وصلههای مرحلهای و نظارت دائم مساوی با طول مهاری به علاوه ۱۵۰ میلیمتر در محاسبه طول وصله وقتی که از قالبهای لغزنده استفاده شود، میلگردهای افقی، تحتانی فرض میشوند و در صورتی که از قالبهای معمولی استفاده شود میلگردهای افقی، فوقانی فرض میشوند یعنی در محاسبه طول مهاری ضریب ۱/۴ بر آنها اعمال میشود. پوشش بتن روی میلگردها در محل وصله نباید کمتر از مقادیر توصیه شده طبق آیین نامه آبا و نه کمتر از ۲۵ میلیمتر برای دیوارهای داخلی باشد.
وقتی که بتن در امتداد عمود بر میلگردهای افقی تحت کشش باشد در محل وصله باید میلگردهای قائم برای جلوگیری از ترکهای افقی تعبیه شود.
در سیلوهای دایروی، وصله میلگردها چه افقی و چه قائم باید به صورت مرحلهای باشد. یعنی در یک مقطع نمیتوان تمام میلگردها را با هم وصله کرد. در منطقه تحت فشار داخلی برای میلگردهای حلقوی در هر یک متر ارتفاع فقط میتوان یک میلگرد وصله کرد و برای میلگردهای قائم وصله باید دو در میان باشد.
در صورتی که جدار سیلو فقط یک سفره آرماتور داشته باشد محل قرار گیری آن نزدیکتر به سطح خارجی است.
بتن ریزی و اجرای جدار سیلو باید پیوسته و بدون درز اجرایی باشد مگر اینکه محل درز اجرایی در نقشههای اجرایی نشان داده شده باشد.