پوشش نهایی که بر روی ساختار زیرین ساختمان قرار می‌گیرد و روکشی که در داخل ساختمان برابر چشم بیننده قرار می‌گیرد، نازک کاری خوانده می‌شود. مصالح نازک کاری آخرین مصالحی هستند که کف‌ها، دیوارها و سقف‌ها را پوشش می‌دهد.
احداث ساختمان کلاً شامل دو قسمت سفت کاری و نازک کاری است.
لایه‌های مختلف دیوار اتاق‌ها
دیوار چینی
دیواری که از آجر فشاری یا با سنگ مخلوط یا با مصالح دیکر با ملات سیمان یا ماسه آهک یا ملات باتارد چیده شده است. نمای دیوار را میتوان از ابتدا با نما سازی خارجی پیوسته ساخته و به تدریج بالا برد به طوری که هر رگ آجر چینی قسمت جلوی کار آجر تراشیده گذارده و پشت آنرا از آجر فشاری یا مصالح دیگر می‌چینند. ضخامت و مقاومت هر دیوار بستگی به نوع کاربری آن دارد. که در این ساختمان بیشتر دیوار چینی‌ها به وسیله آجر لفتون و آجر فشاری انجام گرفته است.
شمشه گیری
پس از دیوار چینی با توجه اینكه دیوارهای خالی را به صورت سفالی (آجر چینی با آجر سفالی بدون شمشه ملات) می‌چینند، دقت این نوع دیوار چینی از لحاظ شاقول بودن و تراز بودن زیاد است. به وسیله شمشه گیری دیوار را در سطح قرار می‌دهند. بدین گونه است كه ابتدا با چشم بلندترین نقطه دیوار را معین می‌كنند (البته در سطح نما) و با گچ و ماله نقطه صافی را در آن محل ایجاد مینمایند و بعد این نقطه را با شاقول به پایین منتقل كرده و سطحی كوچكی نیز هم باد آن با گچ و خاك پایین دیوار ایجاد مینمایند آنگاه در گوشه دیگر دیوار نقطه را انتخاب كرده و باز با گچ وخاك نقطه صافی را در آن ایجاد مینمایند.
به این كار شمشه گیری می‌گویند و آنگاه بین این خطوط را با گچ و خاك پر كرده و بدین وسیله گچ و خاك كردن اطاق را تكمیل مینمایند. در مورد سیمان كاری هم همین كار را انجام می‌دهند ولی به جای گچ و خاك از ملات ماسه سیمان استفاده مینمایند.
گچ و خاك
خاك رس را الك كرده و با گچ مخلوط مینمایند. نسبت این مخلوط در اصطلاح بنائی به قدرت گچ و یا زودگیری آن بستگی دارد. هر قدر گچ زودگیرتر باشد به خاك بیشتری نیاز دارد و معمولاً نسبت تقریبی این مخلوط پنجاه درصد است.
علت مصرف خاك در گچ و خاك این است كه هم ملات ارزانتر تمام می‌شود و هم ملات دیرگیرتری بدست می‌دهد و پلاستیك تراز ملات گچ است.
سفید كاری با گچ
بعد از اتمام گچ و خاك و خشك شدن آن اقدام به سفید كاری می‌كنند.
كشته كشی
به علت زود گیر بودن گچ نمی‌توان سطح آن را پرداخت و صاف نمود. بدین علت بعد از سفید كاری و قبل از آنكه ملات گچ خشك شود، روی آن را یك ورقه كشته به ضخامت چند دهم میلیمتر می‌كشند و با ماله خوب پرداخت می‌كنند تا سطحی كاملاً صاف و آماده نقاشی به دست آید.
كشته ملات گچی است كه دیگر سخت نمیشود و آن را بدین طریق تهیه مینمایند كه ابتدا پودر گچ را از الك بسیار ریزی گذرانیده و آنگاه آن را مانند تهیه ملات گچ معمولی توی آب می‌پاشند و به وسیله هم زدن ملات با دست مانع سخت شدن آن می‌شوند. عمل همزدن را ۱۰ الی ۱۵ دقیقه ادامه داده تا گچ حداكثر ازدیاد حجم خود را بدست آورد.
این ملات كاملاً یكنواخت بوده و هرگز سخت نمیشود بلكه در اثر تبخیر سطحی خشك می‌شود. گچ ساختمانی به رنگ سفید بوده و روی آن را میتوان نقاشی نمود. به وسیله گچ روی دیوار و سقف ساختمان گل و بته و نقش‌های زیبای دیگری می‌سازند كه به این هنر به طور كلی گچ بری می‌گویند.
سنگ قرنیز
با توجه به این كه گچ در مقابل رطوبت مقا‌وم نبو‌ده و به سرعت فاسد می‌شود، برای جلوگیری از رسیدن رطوبت به دیوار گچ كاری شده در موقع شستن كف، دور اطاق‌ها را به ارتفاع ۱۰سانتیمتر یك سنگ پلاك كار می‌گذارند كه به آن اصطلاحاً قرنیز می‌گویند. برای قرنیز میتوان از سنگ‌های مختلفی مانند سنگ تراورتن، باغ ابریشم و یا سنگ مرمر و غیره استفاده نمود.
كف سازی نهایی
نوسازی در آن قسمت از ساختمان اجرا می‌شود كه سطح مفید سالن‌ها و اتاق‌ها و سرویس‌ها و انبارها و غیره را تشكیل می‌دهد. با توجه به محل، استفاده از كف سازی انواع مختلفی دارد مخصوصاً برای كف سازی واحدهای مسكونی، انواع مصالح لوكس و تزئینی از قبیل انواع موزاییك یا سنگ و كاشی‌های لعابی و‌انواع پاركت و یا كفپوش‌های دیگر موجود است.
موزائیك
در ایران موزائیك به قطعه سیمان گفته می‌شود كه به ابعاد ۱۰×۱۰ و ۲۰×۲۰ و ۲۵× ۲۵و ۳۰×و ۴۰× ۴۰و ۵۰×۵۰ یافت می‌شود و كف اطاق‌ها را با آن فرش می‌كنند. این قطعه را معمولاً در دو لایه آستر و رویه می‌ریزند و بعد آن را با دستگاه‌های مخصوص پرس می‌كنند و بعد چند روزی آن را در هوای آزاد گذاشته و آبپاشی مینمایند تا در مجاورت رطوبت سیمان سخت گشته و قابل استفاده شود.
آستر موزائیك را كم سیمان‌تر و رویه آن را پر سیمان‌تر می‌گیرند. قست رویه گاهی ساده و گاهی نقش دار تهیه می‌شود. انتخاب نوع موزائیك و طریقه نصب آن بر حسب كف پوش روی آن متفاوت است. چنانچه فرش موزائیك آخرین لایه كف سازی باشد موزائیك را از نوع مرغوبتر می‌نماید.
قیر و گونی سرویس‌ها
قیر و گونی سرویس‌ها بهتر است در دو مرحله دیوارها و کف انجام شود. معمولاً كاشی كاری سرویس‌ها را قبل از فرش كف انجام می‌دهند چنانچه قیر و گونی كف نیز همزمان با قیر و گونی دیوارها انجام شود در موقع كاشی كاری و عبور و مرور از روی كف، ناچار قیر و گونی آسیب دیده و سوراخ می‌شود و در نتیجه در موقع فرش كف دوباره این قیر و گونی با دو لایه گونی تجدید شود. در موقع قیر و گونی كف باید دقت شود تا حمل كف شور كاملاً آب بندی شده و در صورت امكان این قیر و گونی داخل لوله كف شور قرار گیرد كه در این صورت می‌باید لوله كف شور به اندازه كافی بزرگ باشد تا هم قیر وگونی و هم كف شور را در خود جا دهد.
فرش كف
برای عمل فرش کف ابتدا در گوشه‌های هر قسمت یک قطعه سنگ ساییه شده یا موزاییک یک اندازه به طوری که تراز روی چهار نقطه باشد قرار می‌دهند. سپس ریسمانی نازک و محکم به اضلاع بسته و خط گونیا ۹۰ درجه را به گوشه‌های انتقال می‌دهند. بعد ملات را کف آن پهن می‌کنند و کف را فرش مینمایند. البته ریسمان‌ها را به ترتیب جابه‌جا می‌کنند.
چنانچه كف دارای شیب باشد یعنی اگر در كف سرویس كف شور كار گذاشته باشد محل سرویس را باید با كفپوش‌هائی كه ابعاد آن كوچكتر باشد فرش نمائیم. این ابعاد بستگی به بزرگی و كوچكی سرویس دارد زیرا با قطعات بزرگ نمی‌توان شیب‌های لازم را در مكان‌های كوچك اجراء نمود. ولی چنانچه كف سرویس دارای شیب نباشد میتوان برای فرش آن از هر اندازه كف پوش استفاده نمود مانند سرامیك، موزائیك، سنگ، كاشی‌های مخصوص كف،.
نحوه اجرای خط گونیا
ابتدا از گوشه‌ها دو ریسمان عمود بر هم بسته و ۶۰ سانتیمتر به یک طرف نشان گذارده ضلع هم‌جوار ۸۰ سانیتمتر علامت گذاری کرده و در این حالت خط ارتباط بین این دو باید ۱۰۰ سانتیمتر کامل باشد که در مغایرت ریسمان را جابجا کرده تا نقطه ۱۰۰ سانتیمتری تکمیل شود که در این صورت زاویه ۹۰ درجه درست است.
كاشی و ملات آن
برای نصب كاشی ابتدا زیر كاشی را در كف به وسیله گچ یا ماسه تراز مینمایند و بعد كاشی را به حال تراز و شاقول نصب نموده و موقتاً با قطعه‌ای از گل رس تعادل آن را حفظ مینمایند بعد دوغ آب پر از سیمانی با ماسه نرم ساخته و آهسته آهسته پشت آن را در دو یا سه مرحله پر مینمایند.
اگر در یك مرحله پشت كاشی را با دوغاب سیمانی پر كنند ممكن است در اثر وزن دوغاب كاشی از جای خود كنده شده یا شاقول و تراز بودن خارج شود. پشت یك رج كاشی با دوغاب سیمان پر شد رج بعد را روی آن می‌گذراند و بعد از اتمام كار درزهای آن با ملاتی كه از لحاظ رنگ با كاشی هماهنگ باشد بند كشی مینمایند.
سقف كاذب
سقف كاذب سقفی است كه در زیر سقف اصلی ساختمان ساخته می‌شود و به سقف اصلی آویزان است. سقف كاذب را به علل مختلف می‌سازند مثلاً در ساختمان‌های بتنی كه ضخامت شاه تیرها و دال‌های روی آن متفاوت است و یا در محل ساختن خرپا كه به واسطه وجود دهانه‌های بزرگ ساخته می‌شود.
گاهی اوقات نیز برای سالن‌های سخنرانی و یا سینما و یا تئاتر كه احتیاج به نور و صدای مخصوص دارند اقدام به ایجاد سقف كاذبی كه نور و یا پخش صدای مورد لزوم را تأمین مینمایند. معمولاً از فاصله بین سقف كاذب و سقف اصلی كه ممكن است تا حدود ۸۰ سانتیمتر هم باشد لوله‌های آب گرم و آب سرد یا شوفاژ و همچنین كانال‌های حرارتی یا لوله‌های فاضلاب آب را عبور می‌دهند.
نما
رعایت نكات زیر در نما‌سازی الزامی است.
عایقكاری رطوبتی
هنگام اجرای عایقكاری با قیر و گونی قیر اندود انجام می‌شود باید موارد زیر را رعایت شود.
بازشوها و تقویت كننده‌های اطراف آنها
رعایت موارد زیر در مورد اندازه و محل بازشوها الزامی است:
نعل درگاه
برای نصب نعل درگاه‌ها رعایت شرایط زیر الزامی است.