در این مطلب قصد داریم گام به گام مراحل طراحی خاموت ستون را مطابق با مبحث نهم مقررات ملی ساختمان ویرایش ۹۲ شرح دهیم.
طراحی خاموت در ستون ها بسیار سریع و ساده می باشد که برای طراحی آن ها بایستی دو پارامتر را تعیین کنیم. سایز آرماتور و فاصله دو خاموت متوالی از یکدیگر. با فرض اینکه ابعاد مقطع ستون ۵۰*۵۰ سانتی متر و ۱۲ عدد آرماتور طولی به قطر ۲۰ داشته باشیم به طراحی خاموت ستون می پردازیم.
مبحث نهم را باز کرده مطابق با بند ۹-۱۵-۱۲-۲، قطر خاموت ها نباید کمتر از ۱/۳ قطر بزرگترین میلگرد طولی با قطر حداکثر ۳۰ میلی متر و ۱۰ میلیمتر برای میلگردهای طولی با قطر بیش از ۳۰ میلی متر باشد. بنابراین قطر آرماتور خاموت را ۱۰ انتخاب می کنیم.
در گام بعدی بایستی فاصله دو خاموت متوالی را تعیین کنیم. مطابق با بند ۹-۱۵-۱۲-۴ فاصبه هر دو خاموت متوالی از هم نباید کمتر از مقادیر زیر باشد.
الف) ۱۲ برابر قطر کوچکترین میلگرد طولی
ب) ۳۶ برابر قطر میلگرد خاموت
پ) کوچکترین بعد عضو فشاری
ت) ۲۵۰ میلی متر
بنابراین فاصله دو خاموت متوالی ۵۰۰ میلیمتر (کوچکترین بعد عضو فشاری) خواهد شد.
بنابراین تا اینجا سایز آرماتور خاموت و فاصله دو خاموت متوالی را از هم تعیین کردیم. حال می خواهیم نحوه آرایش خاموت در مقطع را مشخص کنیم.
مطابق با بند ۹-۱۵-۱۲-۲-۵ این آرماتورها بایستی به نحوی مناسب مهار شوند.
الف) هر میلگردی که در گوشه های عضو واقع شود.
بنابراین خاموتی بسته که ۴ میلگرد گوشه را مهار کند در مقطع در نظر می گیریم.
ب) هر میلگرد غیر گوشه ای به صورت حداکثر یک در میان.
این شرط آیین نامه در جهت عمودی برقرار بوده اما در جهت افقی بایستی آرماتور طولی وسط را با قلاب تک شاخه مهار کرده و یا از رکابی استفاده کنیم. (همانطور که میبینید ما از تک شاخه (سنجاقی) استفاده کردیم.)
ج) هر میلگردی که فاصله آزاد آن تا میلگرد نگهداری شده مجاور بیشتر از ۱۵۰ میلیمتر باشد.
از آنجایی که فاصله مرکز تا مرکز آرماتورهای طولی در جهت قائم بیشتر از ۱۵۰ میلیمتر است برای برقرار نمودن این بند از یک تک شاخه (سنجاقی) در جهت افقی استفاده می کنیم.
در نهایت مقطع ستون ما چنین شکلی خواهد داشت.
در مطلب بعدی، همین مقطع را برای مناطق زلزله خیز طراحی خواهیم کرد.
طراحی خاموت ستون
دال ماندگار طراح، مجری و بزرگترین تولید کننده یوبوت